خالدی/

دموکرات‌های مجلس نمایندگان آمریکا که اکثریت این نهاد را در دست دارند، روند تحقیقات برای استیضاح دونالد ترامپ را رسماً آغاز کردند؛ اقدامی که می‌تواند چشم‌انداز انتخابات ریاست جمهور آتی این کشور را به کلی دگرگون و تحت تأثیر قرار دهد. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا پس از نشستی که با نمایندگان دموکرات و پشت درهای بسته برگزار شد، در بیانیه کوتاه تلویزیونی ضمن اعلام این موضوع رئیس جمهور را در پرونده اوکراین به خیانت متهم کرده و گفت: ترامپ باید پاسخگو باشد. هیچ کسی بالاتر از قانون نیست. اقدامات او به امنیت ملی لطمه وارد کرده و قانون اساسی را نقض کرده است». پلوسی افزود: اکنون 6 کمیته کنگره در حال تحقیق درباره ترامپ هستند.

تلاش‌های تازه برای استیضاح ترامپ هنگامی آغاز شد که جزئیات مکالمه تلفنی بحث‌برانگیز وی با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین به رسانه‌ها درز کرد. جنجال‌ها بر سر رایزنی ترامپ با یک رهبر خارجی در شکواییه یک افشاگر ناشناس مطرح شده که بحث‌هایی را درباره امکان سوء استفاده رئیس جمهوری آمریکا از قدرت خود برای اهداف سیاسی برانگیخته است. ترامپ در گفت‌ وگوی تلفنی با زلنسکی که اواخر ماه ژوئیه (اوایل مردادماه) انجام داد، از وی خواست اطلاعاتی را در اختیارش قرار دهد که می‌تواند به وجهه «جو بایدن» نامزد دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ و رقیب اصلی او صدمه وارد کند.

این در حالی است که ترامپ در توییتر به اظهارات پلوسی واکنش نشان داده و آن را اقدامی «بسیار بد برای کشورش» و «آزار و اذیت رئیس جمهوری» خوانده است. ترامپ اما ادعای استفاده ابزاری از کمک مالی 400 میلیون دلاری آمریکا به اوکراین به عنوان اهرم فشاری بر کی یف برای تحقیقات درباره بایدن را رد و گفته است که در گفت‌وگو با زلنسکی عمدتاً درباره همه اشکال فساد که در اوکراین رخ می‌دهد، صحبت کرده است. وی حتی هشدار داده که نسخه ای از فایل این گفت‌وگو را از حالت محرمانه خارج و در اختیار عموم مردم قرار خواهد داد. هانتر بایدن، پسر جو بایدن برای شرکت گاز اوکراینی تا سال ۲۰۱۹ کار کرده است و ترامپ و متحدان او تلاش کرده‌اند این موضوع را به تلاش بایدن و پسرش برای ورود در اقدامات غیرقانونی متهم کنند.

حمایت نانسی پلوسی از آغاز روند تحقیقات علیه ترامپ در حالی است که وی پیشتر در موضوع کمک روسیه به ستاد انتخاباتی رئیس جمهور در انتخابات ۲۰۱۶ با استیضاح وی موافقت نکرده بود. رئیس مجلس نمایندگان در آن موقع هشدار داده بود آغاز روند استیضاح ترامپ علاوه بر ایجاد دو دستگی گسترده در درون جامعه آمریکا می‌تواند با واکنش منفی ترامپ روبه‌رو و جامعه ایالات متحده را وارد دوره‌هایی از درگیری و حتی جنگ داخلی کند. حال اما به نظر می‌رسد در حالی که مدت زیادی تا انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا باقی نمانده ( ۳ نوامبر ۲۰۲۰ مصادف با ۱۳ آبان ۱۳۹۹) نمایندگان دموکرات به دنبال آن هستند که با استفاده از فرصت پیش آمده میان ترامپ و رأی دهندگان فاصله ایجاد و کرسی ریاست جمهوری را تصاحب کنند. این اقدام می‌تواند یک منازعه بزرگ در کنگره در آستانه رقابت‌های انتخاباتی 2020 ایجاد و بحران داخلی آمریکا را گسترده تر کند.

روند استیضاح در آمریکا کم سابقه است. مجلس نمایندگان ابتدا باید تحقیقات را انجام دهند. اما گام بعدی در سنا خواهد بود که اکثریت آن در اختیار هم حزبی‌های رئیس جمهور آمریکاست. برای تصویب طرح استیضاح در سنا به دو سوم آرا نیاز است؛ بنابراین عزل ترامپ امری غیر منتظره به نظر می‌رسد. در آمریکا اندرو جانسون،‌ ریچارد نیکسون و بیل کلینتون سه رئیس جمهوری بودند که با روند استیضاح مواجه شدند، اما تنها نیکسون بود که خودش با استعفا پیش از رأی استیضاح بعد از رسوایی واترگیت، کناره‌گیری کرد. ۱۴۰ نفر از نمایندگان دموکرات حمایت خود را از پروسه استیضاح ترامپ اعلام کرده اند. جو والش و بیل ویلد دو نامزد جمهوری‌خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز رسماً حمایت خود را از این روند اعلام کرده‌اند. نظرسنجی مؤسسه «یوگاو» حاکی است ۵۵ درصد آمریکایی‌ها می‌گویند در صورتی که تأیید شود ترامپ برای فشار آوردن بر مقام‌های اوکراین کمک نظامی به آن کشور را معلق کرده، از استیضاح او حمایت می‌کنند.